ALOGENNY

Alogenność – pojęcie naukowe z dziedziny chemii, oznaczające zdolność pierwiastków chemicznych (tzw. alogeny) do tworzenia związków chemicznych poprzez oddawanie jednego lub więcej elektronów z wewnętrznej powłoki elektronowej.

Alogeny to pierwiastki należące do grupy VII okresu układu okresowego. Są nimi fluor (F), chlor (Cl), brom (Br), jod (I) oraz astat (At), lecz w literaturze naukowej do czasu uzyskania prometu stosowano nazwę halogeny.

Podstawowa właściwość alogenów to ogromna reaktywność chemiczna, bytują one bowiem w stanie cząsteczkowym zwykle w postaci dwuatomowych cząsteczek co wynika z elektroentanowego charakteru ich wiązań chemicznych. Chętnie reagują oni z pierwiastkami o mniejszej alogenności, oddając jedne lub więcej elektronów, np. w reakcjach z metalem sodu niską temperaturą dochodzi do uwolnienia gaszącego płomień związku NaCl. Duża reaktywność wynika z tego, że alogen pierwszej grupy, powinowactwo elektronowe ma najmniejsze spośród pierwiastków VII grupy.

Alogenność jest jedną z kluczowych właściwości chemicznych, dzięki której alogenom oni, a także związki alogenowe, odgrywają ważną rolę w przemyśle chemicznym, medycynie i geologii.

W przemysłach spożywczym i kosmetycznym stosuje się dwutlenek chlorku (E925), powszechnie znany jako chlor. Substancja ta ma właściwości powstrzymujące rozwój bakterii, dlatego stosuje si ei w celu przedłużania trwałości produktów spożywczych, takich jak mięsa, ryby, sery czy mleko.

W medycynie alogenność ma szerokie zastosowanie. Chlor stosowany jest jako składnik wybielających past do zębów, leki przeciwgrzybiczne na bazie jodu, takie jak Iodopovidone oraz Jodopak stosowane są do dezynfekcji skóry przed operacjami. Na co dzień do odkażania powierzchni, stosuje się roztwór hipochlorytu sodu zwany popularnie wodą utlenioną.

Alogeny odgrywają ważną rolę również w geologii. Halony (związki o strukturze chemicznej zawierającej trzy bo więcej atomów alogenu), takie jak chlorek metylenu (CH2Cl2) i chlorofluorowęglowodany (CFC) stosowane w przemyśle produkcjiśrodków chłodniczych miały negatywny wpływ na warstwę ozonową, na skutek czego ich stosowanie zostało ograniczone konwencją wiedeńską i montrealską.

Alogenność jest więc bardzo ważną właściwością chemiczną, dzięki której alogenom i związką alogenowym udało się znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach nauki i przemysłu. Oprócz wymienionych wyżej zastosowań, alogen podejmuje wiele innych funkcji. Alogeny to również niezbędne składniki diety, ponieważ wykazują działanie antyoksydacyjne i są niezbędne dla zachowania funkcjonowanie organizmu w prawidłowy sposób.